โรคสมาธิสั้นคืออะไร ลูกเราเข้าข่ายไหม?

2070 จำนวนผู้เข้าชม  | 

โรคสมาธิสั้นคืออะไร ลูกเราเข้าข่ายไหม?

โรคสมาธิสั้น (ADHD) คืออะไร อาการที่พบ และวิธีการรักษา

     โรคสมาธิสั้น (ADHD – Attention Deficit Hyperactivity Disorder) เป็นหนึ่งในความผิดปกติของระบบประสาทที่พบบ่อยที่สุดในวัยเด็ก โรคสมาธิสั้นมักจะตรวจพบหรือได้รับการวินิจฉัยครั้งแรกในวัยเด็กตั้งแต่อายุประมาณ 5-6 ขวบและมักจะมีอาการของโรคไปจนถึงวัยผู้ใหญ่ เด็กสมาธิสั้นจะมีปัญหาในการให้ความสนใจกับสิ่งต่างๆ รอบตัว ไม่มีสมาธิกับการทำกิจกรรม ไม่นิ่ง ซน มีปัญหาการควบคุมอารมณ์ มีพฤติกรรมหุนหันพลันแล่น (ทำโดยไม่ได้คิดว่าผลจะเป็นอย่างไร) กระตือรือร้นกับสิ่งต่างๆ มากเกินไป รอคอยไม่ได้

     การวินิจฉัยโรคตามเกณฑ์ DSM 5 (คู่มือการการวินิจฉัยอาการผิดปกติทางจิต ฉบับที่ 5) สำหรับโรคสมาธิสั้น หากมีอาการที่ไม่ตั้งใจ 6 อย่างขึ้นไป สำหรับผู้ป่วยเด็กอายุไม่เกิน 16 ปี และมีอาการเหล่านี้ติดต่อกันนาน 6 เดือน อาจมีความเสี่ยงของโรคสมาธิสั้น แบ่งออกเป็น 3 ลักษณะใหญ่ๆ ได้แก่

ความไม่ตั้งใจ (Inattention)

1. มักจะไม่ใส่ใจในรายละเอียดในการทำงานต่างๆ ทั้งก่อนทำ และขณะกำลังทำ มักจะทำผิดพลาด

2. มีปัญหาในการให้ความสำคัญกับการทำงาน และกิจกรรมต่างๆ

3. ดูเหมือนไม่ฟัง ไม่ให้ความสนใจคู่สนทนา เรียกไม่ทัน ไม่มองหน้าสบตาระหว่างพูดคุย

4. ไม่ทำตามคำสั่ง ปฏิเสธหรือหลีกเลี่ยงการทำการบ้าน งานบ้าน หรือหน้าที่ที่ได้รัยบมอบหมายให้เสร็จสิ้น เสียสมาธิ

5. มีปัญหาในการจัดการลำดับงาน ความสำคัญในกิจกรรมต่างๆ

6. มักจะหลีกเลี่ยง ไม่ชอบการทำงาน การบ้านที่ต้องใช้สมาธิเป็นระยะเวลานาน

7. ทำสิ่งของต่างๆ ในชีวิตประจำวันหายเป็นประจำ เช่น อุปกรณ์การเรียน ดินสอ หนังสือ

8. วอกแวก เสียสมาธิได้ง่าย     

9. ขี้ลืม ลืมง่าย

 

สมาธิสั้นและหุนหันพลันแล่น (Hyperactivity and Impulsivity)

1. มีอาการอยู่ไม่นิ่ง ขยับมือหรือเท้าอยู่ตลอดเวลาขณะนั่งอยู่เฉยๆ หรือไม่ได้ทำกิจกรรมอย่างอื่น

2. ลุกออกจากที่นั่ง ในสถานการณ์ที่ด้านข้างมีที่นั่งว่างอยู่

3. ชอบวิ่ง ปีนป่ายในสถานการณ์ที่ไม่เหมาะสม (ในผู้ป่วยวัยรุ่น อาจมีอาการกระสับกระส่าย)

4. ไม่สามารถเล่น หรือทำกิจกรรมอย่างเงียบๆ ได้

5. ชอบเดิน หรือต้องมีทำกิจกรรมอยู่ตลอดเหมือนเครื่องยนต์ทำงานอยู่ตลอดเวลา

6. พูดเกินจริง

7. ชอบพูดสวน ตอบคำถามขณะกำลังสนทนา ก่อนที่ประโยคคำถามจะถามเสร็จ

8. ไม่สามารถอดทน รอคอย การเล่นตามกติกาแบบสลับฝั่งเล่น

9. ขัดจังหวะการเล่น การเข้าร่วมสนทนา ก้าวก่ายผู้อื่น

มีอาการร่วมระหว่าง ความไม่ตั้งใจ (Inattention) กับสมาธิสั้นและหุนหันพลันแล่น (Hyperactivity and Impulsivity)

สาเหตุของโรคสมาธิสั้น

     ปัจจุบันสาเหตุของโรคสมาธิสั้นยังไม่มีข้อสรุปที่แน่ชัดทางการแพทย์ แต่จากการวิจัยในปัจจุบันแสดงให้เห็นว่า โรคสมาธิสั้น อาจเกิดจากพันธุกรรม หรือกรรมพันธุ์จากพ่อ แม่ และครอบครัวเป็นส่วนสำคัญอย่างมากทำให้เกิดโรคสมาธิสั้น และมีตัวแปรอื่นๆ ที่อาจเป็นปัจจัยเสี่ยง

- อาการบาดเจ็บ หรือผิดปกติของสมอง

- การใช้แอลกอฮอล์ หรือบุหรี่ ระหว่างตั้งครรภ์

- คลอดก่อนกำหนด

- น้ำหนักแรกเกิดต่ำกว่าเกณฑ์

สัญญาณผิดปกติที่ผู้ปกครองควรเฝ้าระวังโรคสมาธิสั้น

     ถึงแม้ว่าพฤติกรรมต่างๆ ของเด็ก การอยู่ไม่นิ่ง ซน ไม่มีสมาธิจดจ่อ อาจเป็นเรื่องปกติในการทำกิจกรรมต่างๆ ที่บ้านหรือที่โรงเรียนบ้าง แต่อย่างไรก็ตาม เด็กที่เป็นโรคสมาธิสั้นจะไม่ได้มีอาการเหล่านี้เล็กน้อยเท่านั้น  แต่จะดูค่อนข้างรุนแรงกว่าปกติทั่วไป ซึ่งอาจจะก่อให้เกิดปัญหาที่โรงเรียน ที่บ้าน หรือกับเพื่อน

เด็กที่เป็นโรคสมาธิสั้น อาจจะมีอาการดังต่อไปนี้

- มีอาการเหม่อลอย อยู่กับความคิดตัวเอง

- ชอบลืม หรือทำสิ่งของหายบ่อยๆ

- ไม่นิ่ง เดินไปเดินมาตลอดเวลา เดินวน

- พูด หรือตั้งคำถามเยอะเกินไปกับทุกสิ่งรอบตัว

- งานต่างๆ ที่ได้รับมอบหมายทำได้ไม่เสร็จสมบูรณ์ ไม่คิดไตร่ตรองให้ถี่ถ้วนก่อนทำ หรือระหว่างทำงาน

- ไม่ชอบทำการบ้าน พยายามหลีกเลี่ยงงาน

- ตอบสนองกับสิ่งเร้าต่างๆ อย่างรวดเร็วเกินพอดี ทั้งทางสายตา ทางการได้ยิน ทำให้เสียสมาธิได้ง่าย

- มีปัญหาในการรอคอย การเล่นที่ต้องใช้การผลัดกันเล่น ผลัดกันทำ

- ปรับตัวเข้ากับเพื่อนในวัยเดียวกันได้ยาก ไม่มีค่อยมีเพื่อนสนิท

 

แนวทางการบัดบัดรักษาโรคสมาธิสั้น

     โรคสมาธิสั้น (ADHD) สามารถบรรเทาอาการ หรือทำให้อาการของตัวโรคที่เป็นปัญหากับชีวิตประจำวันน้อยลงได้ โดยการใช้ยาและการเข้ารับบำบัดรักษา แต่การใช้การรักษาคู่กันทั้งสองรูปแบบ จะได้ผลที่ดีที่สุด
     การบำบำบัดรักษาโรคสมาธิสั้น สามารถเริ่มต้นได้โดยการพาผู้ป่วยเข้ารับการตรวจประเมินวินิจฉัยโรคโดยแพทย์เฉพาะทาง เช่น แพทย์ผู้เชี่ยวชาญด้านพัฒนาการเด็ก กุมารแพทย์ จิตแพทย์เด็กและวัยรุ่น  อาจมีการรักษาโดยใช้ยา (ต้องได้รับการวินิจฉัยและจ่ายยาจากแพทย์เท่านั้น) ควบคู่กับการพบนักกิจกรรมบำบัด นักจิตวิทยาพัฒนาการ นักจิตวิทยาคลินิก อย่างต่อเนื่อง เพื่อฝึกบำบัดให้อาการของโรคสมาธิสั้นดังกล่าวดีขึ้นตามลำดับ จนอาการของโรคสมาธิสั้น ส่งผลต่อชีวิตประจำวันของเด็กๆ น้อยลง

   หากคุณพ่อ คุณแม่ หรือผู้ปกครองมีพบว่า ลูก บุตรหลานของท่านมีอาการเหล่านี้ เช่น พูดช้า ไม่พูด พูดไม่เป็นคำ ไม่มองหน้าสบตา ซน อยู่ไม่นิ่ง ชอบปีนป่าย เล่นไม่เป็น ไม่มีสมาธิในการเรียน เรียนหนังสือช้า หรือเข้าข่ายออทิสติกแท้ ออทิสติกเทียม สมาธิสั้น พัฒนาการล่าช้าหรือไม่

     สามารถสอบถามข้อมูลหรือรับคำปรึกษาแนะนำเบื้องต้นผ่านทางโทรศัพท์ 083-806-1418 และทาง เพิ่มเพื่อน ประเมินภาวะทางพัฒนาการถึงที่บ้านโดยหัวหน้าทีมนักกิจกรรมบำบัดของเรา โดยไม่มีค่าใช้จ่ายใดๆ และเรายังให้บริการคอร์สกระตุ้นพัฒนาการถึงที่บ้านแบบตัวต่อตัวทั้งรูปแบบภาษาไทยและภาษอังกฤษ คอร์สฝึกบำบัดออนไลน์สำหรับผู้ปกครอง กิจกรรมบำบัด ฝึกพูด ปรับพฤติกรรม โดยนักวิชาชีพผู้เชี่ยวชาญด้านพัฒนาการเด็ก นักกิจกรรมบำบัด นักแก้ไขการพูด นักจิตวิทยาคลินิก นักจิตวิทยาพัฒนาการ ครูการศึกษาพิเศษ รู้เร็ว เริ่มรักษาเร็ว พัฒนาการมีโอกาสกลับมาใกล้เคียงปกติ เพราะเราเชื่อว่าเด็กๆทุกคนสามารถเรียนรู้และพัฒนาได้อย่างเต็มศักยภาพหากได้รับการฝึกจากนักบำบัดผู้มีความเชี่ยวชาญในแต่ละด้าน รวมถึงได้รับคำแนะนำอย่างเฉพาะเจาะจงและถูกต้องเหมาะสม

 

บทความโดย

ครูอาโป ชญานันทน์ วชิรางกูร

นักกิจกรรมบำบัด

หัวหน้าทีมผู้เชี่ยวชาญด้านพัฒนาการเด็กจาก Growing Smart

 

 

 

อ้างอิง

www.cdc.gov (CDC - ศูนย์ควบคุมโรคติดต่อสหรัฐอเมริกา)
www.nhs.uk (บริการสุขภาพแห่งชาติ สหราชอาณาจักร)
www.medicalnewstoday.com Medically reviewed by Karin Gepp, PsyD 
American Psychiatric Association: Diagnostic and Statistical Manual of Mental Disorders, 5th edition. Arlington, VA., American Psychiatric Association, 2013.

 

              

Powered by MakeWebEasy.com
เว็บไซต์นี้มีการใช้งานคุกกี้ เพื่อเพิ่มประสิทธิภาพและประสบการณ์ที่ดีในการใช้งานเว็บไซต์ของท่าน ท่านสามารถอ่านรายละเอียดเพิ่มเติมได้ที่ นโยบายความเป็นส่วนตัว  และ  นโยบายคุกกี้